Iran: Qeshm - Isfahan - Zwaanshoek

De laatste dag in Mumbai naar de wasplaats van de sloppenwijk(Dhobi Ghat) en Elephant Island met in de rotsen bewerkte hindoeïstische graveringen van 500 na christus. Op de luchthaven van Mumbai had ik om 3 uur 's ochtends een valse start op weg naar Iran. Mijn eindbestemming Bandar Abbas verleende namelijk geen visum bij aankomst, ondanks de telefonische belofte van de Iraanse ambassade in Nederland. Plan B ging in werking: naar Dubai vliegen (hier zou ik eigenlijk naar Bandar Abbas overstappen) en een nieuw ticket op maandag 2 april naar Mashhad geregeld. In Mashhad kreeg ik direct de Iraanse gastvrijheid voorgeschoteld. Een Iraniër bracht mij vanaf de luchthaven naar een hotel en enkele Iraniërs verwelkomden mij hartelijk door enthousiast vragen te stellen. Deze mensen kwam ik vooral tegen door een enorm rond bedevaartsoord met een diameter van 500 meter te lopen, waar de achtste imam na de profeet Mohammed ligt begraven. Na een slaaptrein in de woestijnstad Yazd aangekomen. Al snel in de Perzische sferen door de versierde islamitische gebouwen, huizen van zand en binnentuinen in de hotels. Kreeg hier te horen dat er op woensdagochtend een aardbeving van 6.1 op de schaal van Richter in Mashhad had plaatsgevonden.

Vanaf Kerman werd het tijd om de wonderen der natuur af te gaan. Beginnend in de Kaluts. Volgens het internet is het hier de warmst gemeten plek op aarde met 70 graden. Het ziet eruit als een woestijn met overal een soort uit de kluiten gewassen zandkastelen. Een VIP nachtbus van 6 euro bracht mij na 8 uur in Bandar Abbas. Het goedkope transport zal vast iets met benzineprijs van 0,25 eurocent per liter te maken hebben. Een ferry zette mij op Hormoz eiland aan wal. Wederom met gekleurde vulkanische gesteentes qua natuur niets te klagen. Ferry nummer twee van de dag naar Qeshm eiland. Als enige geopark in Iran moest hier natuurlijk wat moois te vinden zijn. In mijn homestay vertelde eigenaar Assad dat de lagen in de zee zijn gevormd en door de krachten van de bewegende aarde omhoog zijn gebracht. De wind, regen en de zee hebben in de loop der miljoenen jaren het plateau afgebroken. Wat rest zijn mooie valleien en zoutgrotten over het gehele eiland. Daarnaast taxiënd en liftend naar stranden, dolfijnen en een mangrovebos in de zee.

Naast al het moois beginnen er dingen op te vallen, die de reis allerminst verpesten, maar toch even gezegd moeten worden. Ik mag vrouwen geen hand geven of naast ze zitten. De lieve vrouw van de homestay weigerde mijn hand bij het afscheid in tegenstelling tot de Duitse Emma. In het bootje om dolfijnen te spotten wachtte ik 5 seconden en wisselde de vrouw en man van plaats. Qua regels moeten vrouwen een hoofddoek dragen om geen boete te riskeren, alcohol is verboden en Facebook, YouTube en Hotmail zijn geblokkeerd (als je geen VPN hebt zoals ik). De Iraniërs kunnen hier weinig aan veranderen. In 2009 is er namelijk een revolutie met geweld de kop ingedrukt en nu wordt het activisten op allerlei manieren moeilijk gemaakt. Door internationale sancties weten de Iraniërs door een flinke inflatie niet waar ze aan toe zijn. Één euro schommelt nu rond de 4000 rials in plaats van ongeveer 1400 rials paar jaar geleden. De afbeeldingen van martelaren(soldaten) door het hele land van de Iran-Irak oorlog zijn ook even wennen. De vele doodstraffen net buiten de stad zijn verschrikkelijk.

In Shiraz weer terug naar het verleden. Van de tombe van de in Iran zeer geliefde Perzische dichter Hafez, naar een oude bazaar, mooie moskeeën, Persepolis en Necropolis. Persepolis is een complex van zo'n 500 voor Christus en door de tand des tijds, Alexander de Grote en aardbevingen flink beschadigd. De makers (Cyrus, Darius l en Darius ll) van Persepolis liggen in de rotsen van Necropolis. Per bus door de bergen van Zagros naar de volgende culturele stad: Isfahan. Een prachtige koepel, één van de grootste pleinen ter wereld en mooie bruggen aangedaan. Ook in Shiraz en Isfahan blijven de Iraniërs geweldig. Wezen volleyballen (en 20 selfies) met een klas op schoolreisje, een urenlange rondleiding per auto door de stad, jongeren nodigden mij tevergeefs uit voor een underground party en heel veel van Basten/tulpen/Amsterdam gesprekken. Bij deze gesprekken werd heel vaak de volgende vraag gesteld: What do you think of the Iranian people? Ze kunnen niet begrijpen waarom de rest van de wereld Iraniërs als terroristen zien.

Na een nachtbus, nog een bus en taxi's 14 uur later in Masouleh en de provincie Gilan aangekomen. Een klein dorpje waar de huizen zeer steil zijn en je over de daken van de onderburen loopt. In een groene omgeving beland, waar de rivieren met water zijn gevuld. (De rivier in Isfahan vult de overheid alleen 3 maanden lang in het hoogseizoen, om de kiekjes van de toeristen niet te verpesten.) De volgende dag door middel van een steile klim naar Rudkhan Castle. Onderweg verder gelopen met een groep van 15 Iraniërs. Het kon met heel veel selfies en een picknick haast niet Iraanser. Typisch voor de omgeving is de losse omgang met de regels. Vrouwen schudden soms handen, zitten naast mij en de hoofddoek bedekt steeds minder haar. Sommige mensen beweren zelfs dat bijna de helft van de Iraniërs ongelovig zijn.

Weer verder door de bosrijke omgeving naar Ramsar in de provincie Mazandaran, dat door de Kaspische zee (grootste meer ter wereld) en de bergen van Alborz wordt ingeklemd. In de avond vergezelde ik de 67-jarige Habib bij zijn dagelijkse 4 kilometer lange wandel over een boulevard met palmbomen. Hij vertelde over zijn leger-, studie- en werktijd in Engeland, Amerika en Frankrijk en wees de plaatsen aan waar voor de Iraanse revolutie alcohol in de disco's werd gedronken. De volgende dag in een Engels instituut bij de directeur aan tafel beland. Op zijn verzoek ingegaan om 15 klassen te motiveren voor het leren van de Engelse taal. Paar 100 kilometer verderop naar Sari gegaan voor Badab-e Surt, zo'n 120 kilometer buiten de stad. Op weg naar het natuurverschijnsel van oranje gekleurde terrassen met een grote tourende groep Iraniërs gereisd. Mazandaran per bus verlaten voor de laatste bestemming van mijn lange reis: Teheran. In de hoofd- en megastad ontbeerde het ten opzichte van de rest van Iran aan een fijne sfeer en gesprekken met de mensen. De gondel naar de skipiste van 4000 meter was ondanks de mist nog wel even geinig.

Tegen het einde van de rit kan ik het diverse Iran een stuk beter in kaart brengen. In het oosten en midden vooral woestijn of woestijnachtig landschap, zo nu en dan palmbomen in het zuiden en bossen, bergen en de Kaspische Zee in het noorden. In Qeshm liepen de temperaturen zelfs tot 38 graden op en in het noorden regende en sneeuwde het. Het voelt alsof ik naar 6 landen in plaats van 1 ben geweest. Al met al een prachtige tijd gehad in Iran door de afwisseling van de natuur, cultuur en de vriendelijke mensen. Na 7 maanden is het reizen nu wel voorbij. Uiteraard stonden ze in het teken van lang leve de lol. Gelukkig stak ik af en toe ook nog wat op. Hieronder is te lezen wat ik van de reis heb geleerd.

Mijn blik op het nieuws is verder veranderd. Door onder andere het nieuws had ik een onrealistisch negatief beeld van Rusland (en Iran). Nu heb ik ook de mooie en normale kanten van Rusland gezien. Nu probeer ik altijd een gesprek met Russen aan te knopen.

Mijn voedsel is veranderd. De druppel voor het minder vlees eten was de slachting van de yak in Mongolië. Het was confronterend om te zien hoe zo'n stukje vlees wordt bereid. Bij het eten van elk stukje vlees kon ik niet meer uit mijn hoofd zetten dat een dier hiervoor wordt geslacht.

Mijn begrip over vrijheid is vergroot. In China gaan zo goed als alle jongeren van 20 de volwassenheid in. Echt tijd om zich naar eigen keuze te ontplooien is er niet. Voor de rest geen vrijheid van meningsuiting, geen persvrijheid, geen vrijheid voor Tibetanen en andere groepen, enzovoorts. Nu begrijp ik pas echt hoe vrij Nederland is, wij daar best trots op mogen zijn, het moeten handhaven en daar goed gebruik van moeten maken.

Mijn beeld van armoede is veranderd. In het derdewereldland Nepal vragen kinderen vaak uit honger om eten of geld, veel slechte woningen en nog steeds niet opgebouwde woningen door de aardbeving, weinig en slecht onderwijs, slechte infrastructuur, een corrupte overheid en andere tekenen van armoede. De goed bedoelde donaties van het westen, voor de aardbeving van 2015, belanden vaak bij de overheid en niet bij de bevolking. Nepalezen zetten zelf projecten op om bijvoorbeeld huizen weer op te bouwen. Bij armoede in Nepal heb ik vooral het beeld op mijn netvlies van 30 schoolkinderen om mij heen tijdens het fietsen en drie verkopers van rond de 10 jaar in Pokhara met ballonnen, suikerspinnen en stukjes kokosnoten. Hoe zal de rest van hun leven in Nepal zijn?

Mijn idee over de geschiedenis is veranderd. De zijderoute heeft over grote delen van het Aziatische continent vele culturen naar India gebracht. Zo lijkt de hoeveelheid en diversiteit van producten op de Indiaanse markten oneindig en zijn er vele historische gebouwen in India te vinden. In de Europese middeleeuwen (ongeveer 500 tot 1500 na Christus) gebeurde er vergeleken met de ontwikkelingen in Azië, zoals drukke handelsroutes (bijvoorbeeld de Zijderoute) en wetenschappelijke ontwikkelingen in onder andere de Chinese en Arabische cultuur niet veel. In onze geschiedenisboeken mag de nadruk tijdens de middeleeuwen stukken meer op het Aziatische continent gaan liggen.

Iran was een mix van bijna alle andere bezochte landen. Zo is het bijvoorbeeld ondanks het 'nieuwsimago' een erg veilig land, is de overheid à la China en aan verschillende steden is te zien dat het machtscentrum van de wereld hier heeft gelegen. Helemaal top om deze reis in dit interessante land te hebben afgesloten.

Tot Nederland!